Hardlopen

Donderdagavond.

Onlangs kwam er een bericht op Facebook voorbij van de Stichting Vrijwillig Landschapsbeheer of er in Uden nog steeds mooie zandweggetjes of karrensporen waren. Ze wilde daar een top-20 van samenstellen als er al zoveel van die paadjes zouden zijn. Verharde landwegen of fietspaden telde dus niet mee.
Als ik in het buitengebied loop kom ik wel over een aantal van weggetjes die aan de criteria van de Stichting zouden voldoen.
Het mooiste pad voor mij is de Schotenweg, niet omdat ik vind dat die weg zo geweldig mooi is maar hij maakt wel deel uit van een van mijn looproutes die ik regelmatig loop. Het is een route van een kleine 16 km en laat echt alles wat de westkant van Uden in zich heeft zien.

Als ik bij mij de deur uitloop en na een paar 100 m draai ik rechts de St. Annastraat in. Nu een redelijk gewone straat met huizen gebouwd begin jaren ’50 van de vorige eeuw. Als je hier destijds woonde dan woonde je ook ergens. Aan het einde van de straat schuin de Helenastraat over en ga je Oud Moleneind in op zijn Ujes “auw mullesènd”. De naam zegt het eigenlijk al hier hield de verharde weg op en ging je de “grond in”. Nu uiteraard niet meer. Net voor het tunneltje dat onder de A50 doorloopt ga ik een natuurgebiedje in dat is aangelegd ter compensatie van de aanleg van de A50. Er zitten een paar poelen en een paar bultjes in. In de lente een gekwaak van kikkers.
Dan is er een stukje asfalt. Het kan niet anders want ik moet de A50 over, eronderdoor in dit geval. Een stukje asfalt nog. De Egelweg daarna het bruggetje van de Leijgraaf over en meteen rechtsaf. Je kunt het verharde fietspad nemen maar aan de boorden van het riviertje ligt ook een zandpad.

Mijn voorkeur heeft het zandpad. Aan weerszijden van het verhard fietspad over de volle lengte staan knotwilgen. Het krioelt hier in de lente van de vogels evenals in het water zelf. Je merkt aan alles dat je hier een een laag gedeelte van Uden loopt en heet dan ook niet voor niks “het Ujes Broek” Aan het einde van het onverharde pad ga ik het bruggetje over met een stuw die het water tegenhoudt anders loopt het allemaal weg en dat is de bedoeling niet. Het stuwtje is ook de aanleiding geweest om hier een vistrap te bouwen.

Vervolg mijn route op een verhard fietspad, de Beemdenweg” Het kan bijna niet anders dat er aan de route een varkensbedrijf zit. Je ruikt dat bijna altijd. Bij een vervallen schuurtje in de berm, hoe lang zou het er nog staan, sla ik linksaf een zandweggetje in.

Hier kom je terecht in een van Nederlands meest unieke gebieden de Peelrandbreuk  Dit verschijnsel komt hier wel heel erg aan de oppervlakte. Je weet ook nooit of je natte voeten haalt of niet dat kan van dag tot dag verschillen. Niet voor niks liggen er op sommige plekken roosters anders wist je zeker dat je natte voeten zou hebben. Je komt uit op de Karperdijk. Tegenwoordig draai ik hier rechtsaf om een eindje verder de Steeuwichtweg in te slaan. Meteen aan het begin van deze straat ligt een antieke houtzagerij. Meestal op zaterdag open voor demonstraties.

Ik vertelde net dat ik tegenwoordig op de Karperdijk links afsla want sinds een paar jaar is via een crowdfunding actie een knuppelbrug gemaakt zodat je door het Annabosje kunt met droge voeten. In het allereerst bestaan van de loopbrug zag ik een stel samen op brug in een redelijk innige omstrengeling. Voor mij veranderde de naam onmiddellijk van knuppelbrug in “knuffelbrug”. It’s all in a name”

Aan het einde van de brug een paadje door en kom ik uit op Schotenweg. Dit karrenspoor komt uit bij een weitje de eigenaar van het weitje heeft op beide hoekpunten een soort van sluisje gemaakt zodat de loper en voetganger er wel door kunnen maar zijn jong vee dat er graast niet. De enige keer dat ik hier moet opletten is als er een bordje op het sluisje hangt: “pas op voor de stier” Afhankelijk van de plaats waar het beest staat is de diagonale oversteek snel gemaakt.

Aan de afwateringssloot van het pad waar ik nu uit kom zie je hoeveel ijzeroer er hier in de grond zit. De sloot is echt roestbruin. Het pad dat ik nu over moet noem ik het derde generatie pad. In eerste instantie een pad langs een bijna altijd droogstaande sloot nam de bermbegroeiing steeds toe. Het looppad werd automatisch een halve meter opgeschoven. Op de eerste plekken zie je het pad weer wat opschuiven vandaar de naam, die ik overigens zelf heb verzonnen, het derde generatie pad.
Tussen het café “de Pier” en speelboerderij “Hullie”  kom ik uit op de Schansweg.  Hier is nu bijna 6 km gelopen.
Na 50 m linksaf een zandpad in: “Poeskespad”. Ooit stond er een straatnaambordje maar door schade en schande wijs geworden staat er dat niet meer. Het bordje werd om de haverklap gejat.

Via dit pad komen we in een heel ander gebied terecht. Een zandverstuivingsgebied Bedaf. Vanaf hier gaat het een pittig halfuur worden. Met wat klimmetjes en los zand…veel los zand.

Een zijweg van Poeskespad in staan we meteen aan de voet van stevige bult. Niet dat die nou zo hoog is maar redelijk steil oplopend en mul zand. De energie van je afzet stamp je hier de grond in en wordt derhalve niet gebruikt om naar boven te komen. De afdaling die volgt is niet los maar vergeven van boomwortels, Op tempo afdalen? Enkels breken denk ik dan. Of je moet een gems zijn.
We volgen de rand van het bos en het zand en komen voorbij eikenbomen met luchtwortels. Ze zijn gegroeid en vervolgens is het zand er gewoon bij weggewaaid. Bij mist en schemering een spookachtig gezicht. Wat verderop een poel waar ik van weet dat die er minstens 70 jaar ligt. Wij kwamen er vroeger met ons gezin en een aantal buren in de schoolvakantie. Een melkbus van 40 liter aanmaaklimonade, stapels gesmeerd brood en soms ook nog pannenkoeken mee. Compleet feest.
Er begint weer wat water in de poel te komen het laatste jaar stond die droog. Het grondwater moet hier nog bijna een meter omhoog.

Afgelopen herfst heeft er op het laatste deel een stevige bosomvorming plaatsgevonden. Lees nagenoeg alle dennenbomen omgezaagd. Men hoopt te bereiken dat er weer een heidegebied ontstaat zoals het vroeger was voordat ze dennen geplant hebben ten behoeve van de mijnbouw. Er was stuthout nodig
We lopen nu het gebied uit een via een laanachtig pad. De bomen langs het pad staan in een soort korf om de jonge boompjes te beschermen tegen de reeën die anders de bast van de boompjes aten. De boompjes zouden het niet overleefd hebben.

In dit stukje dat zo’n 10-15 jaar geleden nog landbouwgrond was lopen nog een 5-tal Schotse Hooglanders. In dit gedeelte is een experiment in gang gezet. Er zijn heideplantjes van geplagde heide van de Strabrechtse heide, ja…die heide van ’t is voor niks. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.
Een stukje verhard fietspad weer terug naar het verstuivingsgebied maar nu niet onderlangs maar erboven overheen. Het eerste stukje een smal meanderend pad met wat hoogteverschilletjes maar dat mag hier nog geen naam hebben.
De steile klimmetjes komen een eindje verderop. Er is er altijd eentje bij die de ergste is.

Boven over de heuvelrug zijn er prachtige uitzichtpunten. Het hoogste punt dan Bedaf ligt op gelijke hoogte als de toren van de St. Jan in Den Bosch.
Een van de bulten wordt in de volksmond “de blote kont”genoemd en van dit punt af kun je, mits het helder weer is ook het provinciehuis in Den Bosch zien.
Een stuk los en mul zand brengt ons weer bij de eerste bult nabij Poeskespad. Opletten bij het omhoog lopen voor de wortels.

Nog 5 km en we zijn weer thuis. Eerste stuk over het derde generatie pad naar het vee sluisje. Nee..geen stieren in de buurt.  De Schotenweg weer op. De Karperdijk, de verbindingsweg van Uden naar Vorstenbosch, doorsnijdt de Peelrandbreuk. Zodoende zijn er twee gebiedjes ontstaan wat voor een probleem zorgde voor de padden. Ieder jaar werden er een paar honderd doodgereden door het autoverkeer.  Sinds een paar jaar niet meer want er is een paddentunnel gemaakt.
Dan weer rechtsaf het natte gebied in, roosters zijn er niet voor niks anders had je er altijd natte voeten. Een sloot met roestwater over en dan is weer zo’n bijzonder plekje.

Een grote boomstam ligt er als rustbankje met groot gegraveerde letters: ‘T Benkske” Niet zonder reden hier neergelegd. Op hun dagelijkse wandeling van een ouder stel dat hier in de buurt woonde moesten hier noodgedwongen echt even rusten. En dat deden ze juist hier op deze bijzondere plek. Je zit er in de luwte, je ziet recht voor je de Peelrandbreuk, in de verte de grote Petruskerk in het dorp, de toren van de Pius X kerk, iets naar rechts de molen van Jetten. Kortom de Skyline van Uden Aan de zijkant van het bankje zit een koker met een notitieblokje en een pen je kunt er je bevindingen in kwijt. Ik heb me laten vertellen dat er al verschillende van die kleine notitieboekjes vol zijn. Maar ook, en dat is een stuk minder leuk natuurlijk, zijn er ook boekjes meegenomen en vernield.

Het pad vervolgend ruik ik dat ik weer op de Beemdenweg kom. Langs de Leijgraaf op waar het met zuidwestenwind aardig koud kan zijn. Een aantal jaren geleden is het talud afgevlakt en door het water tegen te houden dan wel snel af te voeren loopt een deel van het talud steeds onder water of staat nagenoeg droog. En ook mede door de stroomsnelheidsverschillen ontstaat er een heel diverse begroeiing.
Linksaf het bruggetje weer over.

Viaduct en het fietsviaduct onderdoor en dan nog een bultje over ben ik binnen 1 km weer thuis.
Dat laatste stukje natuurcompensatie is er als geluidswerendscherm een hele wand van zonnepanelen geplaatst die aan weerszijden energie opwekken. De Solarhighway.

Als ik thuis ben zijn er 16 km weggetikt maar wel heel bijzondere km’s. Daarom is voor mij de Schotenweg een van de mooiste onverharde karrensporen van Uden. een gerenommeerd Udense wandelaar heeft van al de genomineerde paden een wandelroute gemaakt van ruim 40 km. De foto’s en het verslag kun je hier lezen.

Zou je de route, die voor mij best bijzonder is, ooit eens willen meelopen? Laat het maar weten.